Het in 2019 gestarte lectoraat is een initiatief van Windesheim. De hogeschool in Zwolle biedt natuurlijk voornamelijk initieel onderwijs, waarmee zij studenten klaarstoomt voor een baan in hun gekozen vakgebied. Maar hoe zorg je dat de opgedane kennis en kunde niet veroudert in de snel veranderende technische sector? Door een leven lang te blijven ontwikkelen. Met het lectoraat, dat kennis en advies deelt, speelt Windesheim daarop in.

“Steeds meer werkgevers en medewerkers onderstrepen het belang van een Leven Lang Ontwikkelen”, legt lector Menno Vos van LLO uit. “Ze vinden het belangrijk, maar het lukt niet altijd om het in de praktijk te brengen. Door corona bijvoorbeeld is LLO bij sommige bedrijven meer op de achtergrond geraakt. Bedrijven waren vooral bezig met overleven.”

Perspectief LLO

Het lectoraat wil medewerkers zelf in de lead zetten voor een Leven Lang Ontwikkelen. “Dat begint bij de medewerkers zelf, die dat willen en weten wat ze nodig hebben. Maar ook de faciliterende rol vanuit de organisatie is belangrijk. Hoe creëer je een stimulerend leerklimaat voor het continu ontwikkelen van medewerkers? Dat tillen we vervolgens naar een nog hoger niveau, door een regio te creëren die mensen uitdaagt zich te blijven ontwikkelen. Bedrijfsoverstijgend dus, vanuit verschillende perspectieven, in samenwerking met werkgevers- en werknemersverenigingen en O&O-fondsen (Opleidings- en Ontwikkelingsfondsen, red.).”

Leercultuurscan

Het lectoraat helpt bedrijven onder meer door het maken van een leercultuurscan, waarmee zij pijnpunten blootlegt. “Voorheen werden werknemers op cursus gestuurd om hun kennis bij te spijkeren”, legt Vos uit. “Het besef drong door dat dat veel laagdrempeliger kan, door het op de werkvloer zelf te organiseren. Terug naar de schoolbanken is namelijk niet voor iedereen weggelegd. Ontwikkelen tijdens het werk kan net zo waardevol zijn.”

Project ‘Gas erop!’

Als voorbeeld noemt de lector het project ‘Gas erop! Leergemeenschappen in de installatiebranche’; in samenwerking met Universiteit Twente, Saxion en Windesheim hogeschool, ROC van Twente en verschillende bedrijven. Het is gericht op installateurs die nieuwe en complexe werkzaamheden (gaan) verrichten op het gebied van de energietransitie. Binnen dit project werken (aanstaande) installateurs, mbo- en hbo-studenten en experts uit onderwijsinstellingen gezamenlijk in learning communities aan betaalde opdrachten. “Daarbij wordt gekeken naar hoe je gezamenlijk leren op de werkplek kunt faciliteren, waarbij rekening gehouden wordt met de leervoorkeuren van installateurs. Dat kan betekenen dat in plaats van terug in de schoolbanken flitscolleges gegeven worden op locatie”, aldus Vos. “Een positief bijeffect is dat docenten ook vaker buiten de muren van hun school komen, waardoor ze beter weten wat er speelt in het werkveld. Daarmee versterken ze hun eigen docentschap.”

Wederkerige mentorrol

Belangrijk bij LLO is verder het betrekken van oudere medewerkers bij het vernieuwingsproces in bedrijven. “Een klassieke casus”, noemt Vos dat. “Ik ben als organisatiepsycholoog geïnteresseerd in menselijk gedrag. Wat we vaak zien, is dat de noodzaak tot verandering benadrukt wordt. ‘Je moet veranderen, anders mis je de boot.’ Dat werkt niet motiverend. Beter is om te kijken hoe je de intrinsieke drive bij mensen aanspreekt. We weten dat dat veel beter werkt om hen in beweging te krijgen.”

Een leidinggevende kan op een andere manier het gesprek aangaan, waarbij deze kijkt wat een medewerker aanspreekt en waar zijn hart ligt. “Met zijn ervaring kun je denken aan een mentorrol, waarbij hij of zij een jongere collega de fijne kneepjes van het vak leert. Andersom kan de jongere hem meenemen in de nieuwe technologieën. Dat noemen we een wederkerige mentorrol.”

Inspelen op ontgroening

Die ontwikkeling is met name ook belangrijk in Regio Zwolle, waar ontgroening en vergrijzing in de technische sector aan de orde van de dag zijn. “Veel jongeren trekken weg uit deze regio en minder kinderen worden geboren”, legt Vos de ontgroening uit. “Een LLO kan hiervoor deels een oplossing zijn. Als je mensen schoolt, wordt de arbeidsproductiviteit per medewerker hoger. Maar investeren in LLO versterkt ook je imago als bedrijf: starters die de arbeidsmarkt betreden vinden ontwikkelingsmogelijkheden belangrijk. Als je dat als organisatie kunt bieden, dan behoud je de goede vakmensen en professionals ook makkelijker in de eigen regio.”

Aantrekkelijke werkgever

Vos adviseert bedrijven in deze regio daarom om de focus op LLO te zetten én houden. “Denk goed na over hoe je een aantrekkelijke werkgever kan zijn; een dynamisch bedrijf met mogelijkheden, dat wil investeren in een leercultuur. Ik zie overigens dat dit thema in Regio Zwolle ook top of mind is; van een klein metaalbedrijf met 20 medewerkers tot grote bedrijven als Scania.”